Trong văn hóa truyền thống của người Việt Nam, những người làm con, làm cháu phải có trách nhiệm, bổn phận yêu thương, chăm sóc bố mẹ, ông bà của mình. Nhưng hiện nay chúng ta chứng kiến rất nhiều câu chuyện đáng buồn về những đứa con, đứa cháu sẳn sàng đối đãi bạc bẽo, vô ơn với đấng sinh thành của mình. Vậy đặt những câu chuyện đó dưới góc độ pháp lý thì hành vi này có vi phạm pháp luật không và bị xử phạt như thế nào? Trong bài viết dưới đây, Công ty Luật Apolo Lawyers sẽ giúp bạn đọc tìm hiều chi tiết vấn đề này.
Nghĩa vụ của con cái đối với cha mẹ được quy định tại khoản 2 và khoản 4 Điều 70 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 như sau:
“2. Có bổn phận yêu quý, kính trọng, biết ơn, hiếu thảo, phụng dưỡng cha mẹ, giữ gìn danh dự, truyền thống tốt đẹp của gia đình.
Khi sống cùng với cha mẹ, con có nghĩa vụ tham gia công việc gia đình, lao động, sản xuất, tạo thu nhập nhằm bảo đảm đời sống chung của gia đình; đóng góp thu nhập vào việc đáp ứng nhu cầu của gia đình phù hợp với khả năng của mình.”
Ngoài ra, tại khoản 2 Điều 71 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 cũng ghi nhận:
“2. Con có nghĩa vụ và quyền chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ, đặc biệt khi cha mẹ mất năng lực hành vi dân sự, ốm đau, già yếu, khuyết tật; trường hợp gia đình có nhiều con thì các con phải cùng nhau chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ.”
Căn cứ quy định trên, pháp luật nước ta hiện nay đã quy định rõ nghĩa vụ con cái đối với cha mẹ, góp phần tạo sự ràng buộc, để con có trách nhiệm hơn trong việc thực hiện nghĩa vụ của mình đối với cha mẹ. Như vậy, con cái ngược đãi cha mẹ là hành vi trái pháp luật. Con cái có nghĩa vụ yêu quý, kính trọng, biết ơn, phụng dưỡng, hiếu thảo với cha mẹ, giữ gìn danh dự, truyền thống của gia đình. Khi chung sống với cha mẹ phải có nghĩa vụ tham gia công việc gia đình, lao động để tạo ra thu nhập nhằm đảm bảo được đời sống của gia đình, đóng góp vào gia đình theo khả năng của bản thân. Ngoài ra, con cái còn có nghĩa vụ chăm sóc, phụng dưỡng cha mẹ, đặc biệt là khi cha mẹ mất năng lực hành vi dân sự, già yếu, ốm đau.
Con bất hiếu với cha mẹ, ngược đãi cha mẹ có bị xử phạt không?
2. Hành vi ngược đãi bố mẹ bị xử phạt như thế nào?
Tuy Luật pháp quy định về nghĩa vụ của con/cháu đối với cha mẹ/ông bà, nhưng trong xã hội vẫn tồn tại những tình trạng xấu, đáng lên án như con cái ngược đãi, hành hạ, đánh đập cha mẹ, ông bà khi họ đã về già.
* Đối với hành vi xâm hại sức khoẻ thành viên gia đình có thể bị xử phạt như sau:
- Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi đánh đập gây thương tích cho thành viên gia đình.
- Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
Sử dụng các công cụ, phương tiện hoặc các vật dụng khác gây thương tích cho thành viên gia đình.
Không kịp thời đưa nạn nhân đi cấp cứu điều trị trong trường hợp nạn nhân cần được cấp cứu kịp thời hoặc không chăm sóc nạn nhân trong thời gian nạn nhân điều trị chấn thương do hành vi bạo lực gia đình, trừ trường hợp nạn nhân từ chối.
* Hành vi hành hạ, ngược đãi thành viên gia đình
- Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
Đối xử tồi tệ với thành viên gia đình như: bắt nhịn ăn, nhịn uống, bắt chịu rét, mặc rách, không cho hoặc hạn chế vệ sinh cá nhân;
Bỏ mặc không chăm sóc thành viên gia đình là người cao tuổi, yếu, khuyết tật, phụ nữ có thai, phụ nữ nuôi con nhỏ.
Con bất hiếu với cha mẹ, ngược đãi cha mẹ có bị xử phạt không?
Ngoài bị xử lý vi phạm hành chính về tội ngược đãi, hành hạ ông bà cha mẹ, vợ chồng, con cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình thì con cái có hành vi hành hạ ngược đãi cha mẹ còn có thể sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội cố ý gây thương tích hoặc là gây tổn hại sức khoẻ cho người khác nếu đủ các yếu tố cấu thành nên tội phạm của tội này. Cụ thể, tại khoản 22 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017, nếu con cái có hành vi cố ý ngược đãi, hành hạ cha mẹ dẫn đến sức khỏe của cha mẹ bị tổn hại dưới 11% thì những đối tượng này có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc là phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm. Ngoài ra, nếu tỉ lệ gây thương tích từ hành vi con cái hành hạ, ngược đãi cha mẹ nặng hơn thì họ phải chịu các mức phạt như sau:
Phạt tù những đối tượng này từ 02 năm đến 06 năm nếu tỉ lệ thương tích từ 11% - 30%;
Phạt tù những đối tượng này từ 05 năm đến 10 năm nếu tỉ lệ thương tích từ 31% - 60%;
Phạt tù những đối tượng này từ 07 năm đến 14 năm nếu tỉ lệ thương tích trên 61%;
Phạt tù những đối tượng này từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân nếu những đối tượng này phạm tội với 02 người là cha, mẹ, ông, bà đều có tỉ lệ thương tích trên 61%.
Nếu bạn cảm thấy bị lạc hướng hoặc cần sự hỗ trợ, hãy liên hệ với Công ty luật Apolo Lawyers. Chúng tôi có thể hướng dẫn bạn về thủ tục pháp lý một cách đúng đắn.
APOLO LAWYERS
English
Tiếng Việt